تمدن های کهن و آینه های نمادین

Top of Form

تمدن های کهن و آینه های نمادین

آنچه می خوانید خلاصه یک فصل از پژوهش کم نظیر ریچارد گریگوری درباره آینه است که به سال 1997 در قالب کتابی با عنوان آینه ها در ذهن به چاپ رسید. وی که فارغ التحصیل فلسفه و روانشناسی کاربردی از دانشگاه کیمبریج بود، لابراتوار ویژه ای برای بررسی های خود در حوزه بینایی و شنوایی تاسیس کرد. او یکی از برجسته ترین محققین بینایی است و از مهمترین آثار او کتاب چشم و مغز است که به سال 1966 منتشر شد. اثر دیگر اونیز چشم هوشمند نام دارد که در سال 1970به چاپ رسید.کتاب آینه ها در ذهن یکی از معدود پژوهش های ارزنده ای است که درباره تاریخ ، فلسفه ، فیزیک ، و رمزپردازی آینه و جایگاه آن در ادبیات و هنر به بحث پرداخته است. به سراغ تاریخچه آینه در تمدن های بزرگ جهان می رویم:

Bottom of Form

نگارگری

نگار ( نگاریدن و نگارشتن ) در فرهنگها با معانی متعددی چون نقش و نقاشی به کار رفته است. در حقیقت نگارگری مفهوم عام دارد و روشها و سبکهای گوناگون نقاشی ایرانی را شامل می شود. چه آنها که در کتاب و نسخه های خطی صورت گرفته شامل :تذهیب، تشعیر، حاشیه سازی، جدول کشی، گل و مرغ و .... چه آنها که بر دیواربناها و بومهای دیگر انجام گرفته است.
تاریخچه نگارگری در ایران رامی توان در هزاره های پیش از میلاد و در آثار به جای مانده از سکونت انسان در غارها و برروی سفالینه های منقوش پیش از تاریخ مشاهده کرد.
نمونه آثار نقاشی از دوره اشکانی و ساسانی و نمونه های مناسبی از طرح وشکل و رنگ در نگار گری است. هنر کتابت در دوره ساسانیان به تکامل رسیده و آرایش کتاب یکی از فعالیتهای مهم هنرمندان در نگارگری پس از اسلام است. از این دوره به بعد شاهد آثار غنی و زیبائی از هنر نگارگری هستیم که مذمون آنها ملهم از آیات وحی و احادیث و روایات قرآنی است.
از حدود ابتدای قرن حاضر شاخه ای از نگارگری مورد توجه قرار محققان و هنر شناسان شرق و غرب قرار گرفت که با نام " مینیاتور " معرفی شده است. در مینیاتورهای ایرانی منظره ها اغلب خیالی است.
هنر نگارگری در گذر زمان و تبع نیازهای اجتماعی و تاثیر های فرهنگی محیط، ویژگی های خاصی کسب کرده است که خود باعث پدید آمدن مکتبهای مختلف هنر نگارگری است.

مکتب بغداد( عباسی)

این مکتب در قرن هفتم هجری در دوره عباسی و با تصویر سازی کتب و ترجمه شده از پهلوی ، یونانی سانسکریت به عربی رایج شد.
چهره ها در نگاره های این مکتب به نژاد سامی ( عربی ) شبیه است. تاثیر آثار نقاشان بیزانسی و مسیحیت را می توان باز شناخت. در این آثار رنگ زمینه نامحسوس یا اصلا" وجود ندارد. و نگاره ها از متن جدا نیستند و بخشی از متن به شمار می روند.

تذهیب

تذهیب

  نام تذهیب از ذهَبَ گرفته شده است و به معنی طلا می باشد.

برای شروع کار تذهیب، کادرهایی را به صورت دایره، بیضی، مربع، مستطیل درمی آوریم و در ابتدا باید یک چهارم این کادرها را محاسبه بکنیم و این یک چهارم را به قطعات کوچک تر تقسیم کنیم. در مورد بیضی و مستطیل نمی توان این کار را کرد. زیرا این دو دارای دو کانون هستند.

یک قسمت از این دو را میتوان تقسیم کرد اما بقیه قمستها را باید دست گردان کرد و جای بیاندازیم و کم و زیاد بکنیم و این کار بوسیله دست انجام میشود، بخاطر همین به آن دستگردان می گویند.

در مستطیل ابتدا یک واگیره را ایجاد می کنیم که بتوانیم هم در طول و هم در عرض از آن استفاده کنیم. امااین واگیره ای در طول بیشتر تکرار می شود و در عرض کمتر. یک قسمت آن را که عبارت است از یک برگردان،می کشیم و آن را برمی گردانیم مثل یک واگیره درمی آوریم و آن واگیره ،احتیاجی به برگرداندن نیست. بلکه همان را انتقال می دهیم که اسم آن قسمت واگیره میشود.

* روش انتقال طرح به این صورت است که ابتدا طرحی روی یک کاغذ پوستی انداخته می شود و به صورت سوراخ، سوراخ های کوچک در اندازه های مرتب در کنار هم ایجاد می شوند تا بتوانیم به وسیله گرده زغال یا رنگ، طرح را روی کاغذ منتقل کنیم و با مداد روی گرده ها می کشیم و بقیه طرح را با یک دستمال پاک می کنیم. مداد نباید خیلی پررنگ باشد ومی توان از مداد 2یا4 H استفاده کرد.